معرفی کمیسیون حقوق ورزشی
مؤسسة حقوقی و داوری بهنیایی
حقوق ورزشی
حقوق ورزشی عبارت است از مجموعه قوانین، مقررات، آییننامهها و بخشنامههایی که بر ورزش حاکم است و به بررسی مسائلی از جمله مسئولیت کیفری و مدنی در حوادث به وجود آمده میپردازد که شامل تمام تخلفات، جرائم و شبهجرائمی است که از سوی ورزشکاران، معلمان و مربیان، تماشاگران و حتی سازندگان و تولیدکنندگان لوازم و تجهیزات ورزشی در رابطه با ورزش صورت میگیرد.
بهدلیل توسعة روزافزون فضای ورزشی در کشور و افتخارآفرینی ورزشکاران ایرانی در رشتههای مختلف ورزشی، بررسی حقوق ورزشکاران و سایر مسائل حقوقی مرتبط با ورزش از اهمیت فراوانی برخوردار است.
اهداف حقوق ورزش
موضوع حقوق ورزش تمام تخلفاتی است که در عرصة ورزش واقع میشود و بهنحوی به حقوق دیگران لطمه وارد میکند و شرط اساسی خلاف قانون بودن آنهاست که با عناوینی مانند جرم، شبهجرم، خطای محض عمد و غیرعمد طبقهبندی میشود که به دنبال آن واکنش جامعه که در اصطلاح حقوق آن را مجازات مینامند مطرح میشود که این مجازات براساس نوع، شدت و … جرائم متفاوت است، اما میتوان گفت: هدف حقوق ورزش افزایش آگاهیهای حقوقی جامعه ورزش، جلوگیری و کاهش حوادث ناشی از ورزش، تشریح وظایف و اختیارات مربیان و معلمان ورزش، ورزشکاران و مدیران و مسئولان ورزشی، مطلعکردن جامعة ورزش از پیامدهای حقوقی تخلفات در ورزش، حفظ سلامتی جسمی، روانی و حیثیتی ورزشکاران و مربیان و نیز مصونداشتن مدیریتهای ورزشی از مسئولیتهای قانونی است.
حوادث ورزشی
پدیدآمدن حوادث ورزشی بهویژه در ورزشهای رزمی، بوکس، فوتبال و… امری اجتنابناپذیر است؛ زیرا طبیعت برخی ورزشها خشن و با اعمال فشار و آسیب به طرف مقابل همراه است. در برخی اوقات در میدانهای ورزشی شاهد آسیب بدنی یا حتی مرگ طرف مقابل هستیم.
قراردادهای ورزشی
قراردادهای ورزشی در ایران در بیشتر موارد مسئلهساز و پرچالش بوده است؛ زیرا دربارة قوانین ورزشی و قواعد حاکم بر قراردادهای ورزشی شناخت و آگاهی کافی وجود ندارد و معمولاً اهالی ورزش پس از اینکه مشکلی به وجود میآید، بهدنبال شناخت اصول حاکم بر قرارداد ورزشی هستند. ماهیت قراردادهای ورزشی تا حدودی مشابه قراردادهای اجاره انسان است؛ به همین دلیل از قراردادهای موقت محسوب میشود. با وجود شباهتهای موجود میان قراردادهای ورزشی و قراردادهای اجارة انسان، این دو از حیث قانون حاکم تا حد زیادی متفاوت هستند و قراردادهای ورزشی بیشتر در پرتو حاکمیت قوانین خاص قرار دارند.
از سوی دیگر چون در قراردادهای ورزشی نیز مانند سایر قراردادهای کار، اجرای کار به تبعیت یک فرد از یک شخص دیگر صورت میپذیرد، حقوق کار تا جایی که با ماهیت این قرارداد مخالفت آشکار نداشته باشد، حاکم است، ولی مشخصاً مرجع حلوفصل اختلافات در قرارداد ورزشی تابع قانون کار نیست. از سوی دیگر حمایتهای قانون کار از کارگران نیز در قراردادهای ورزشی اعمال نمیشود.
مهمترین قوانین و مقررات حاکم بر حوزه ورزش
رویکرد قانون اساسی به ورزش: در بند سوم اصل 3 قانون اساسی، تربیتبدنی رایگان برای همه و در تمام سطوح و تسهیل و تعمیم آموزش در حوزه ورزش، یکی از مسئولیتهای دولت شناسایی شده است.
رویکرد قانون مسئولیت مدنی: این قانون یکی از قوانین عام حقوق است. براساس ماده 1 این قانون، هر شخصی که عمداً یا در نتیجة بیاحتیاطی به جان و سلامتی دیگران لطمه وارد کند، مسئول جبران خسارت است، مشروط به اینکه ضرر مادی یا معنوی حاصل شود. این قانون هرچند صراحتی در امر ورزش ندارد، اما میتواند دربارة حوادث ورزشی نیز حاکم باشد.
ماده واحدة قانون مجازات خودداری از کمک به مصدومان و دفع مخاطرات جانی مصوب 1354: بهموجب قانون مجازات خودداری از کمک به مصدومان و دفع مخاطرات جانی، هرگاه شخصی شاهد آسیب جانی شخص یا اشخاص دیگر باشد و با اقدام فوری خود یا اعلام فوری به شخص و فرد صلاحیتدار بتواند از تداوم آسیب، خطر، تشدید خطر و… جلوگیری کند، موظف است این اقدام را انجام دهد؛ وگرنه به حبس محکوم خواهد شد؛ بنابراین اگر برای یک ورزشکار حادثهای وقوع یابد، مهمترین و اولین وظیفهای که برای کادر اجرایی و مربیان و برگزارکنندگان مسابقة ورزشی شناخته میشود، کمک به ورزشکار آسیبدیده است. البته باید توجه داشت که قانون فوق یک قانون عام است و به ورزش اختصاص ندارد و شامل موضوعات دیگر نیز میشود، ولی بهدلیل عمومیتی که دارد، میتواند در حوزه ورزش و حوادث ورزشی نیز به کار رود. براساس قانون مذکور شخص نباید خود عامل بروز حادثه باشد؛ بنابراین ورزشکاری که در چنین موقعیتی قرار دارد، باید ضمن رعایت تمام مقررات و دستورالعملهای رشته ورزشی، تعمداً خود را در معرض خطر جانی قرار نداده باشد.
ضرورت بهکارگیری وکیل ورزشی
از آنجا که بیشتر باشگاههای حرفهای دنیا، دارای دپارتمان مخصوص امور حقوقی هستند، کمیسیون حقوق ورزشی مؤسسة حقوقی و داوری بهنیایی جهت جلوگیری از تضییع حقوق در حوزه ورزش کشور، مانند رویدادهای بینالمللی با همکاری حقوقدانان و وکلای ورزشی بینالمللی، مسلط به فنون قراردادنویسی و زبان انگلیسی در پروسة مذاکراتی و انعقاد قراردادها، در موارد ذیل با اشخاص ورزشی همکاری میکند
خدمات ارائهشده از سوی کمیسیون حقوق ورزشی مؤسسة حقوقی و داوری بهنیایی
* تنظیم قراردادها میان ورزشکاران، باشگاهها، دلالان، فدراسیونها و وزارتخانهها یا نهادهای دولتی مربوط به تربیتبدنی بر مبنای specificity of sport و براساس قوانین و مقررات ملی، بینالمللی و اصول حقوقی قراردادها و رویة قضایی بینالمللی و دیوان بینالمللی داوری ورزشی (CAS)
* ارائة مشاورة حقوقی و مالی به باشگاههای مختلف ورزشی و بازیکنان رشتههای گوناگون ورزشی
* آنالیز چارچوب حقوقی برای رخدادها و پروندههای ورزشی داخلی و بینالمللی
* برگزاری کارگاههای آموزشی و تفهیم قوانین حاکم و آییننامههای انضباطی و حقوق افراد ورزشی
* دعاوی مرتبط با مسئولیتهای مدیران فنی و مدیران سختافزاری ورزش
* وکالت تخصصی در دعاوی ورزشی و پروندههای مفتوح در ارگانهای قضایی، فدراسیونها، کمیتههای انضباطی، کمیتة تعیین وضعیت و کمیتة اخلاق
* تنظیم قراردادهای مربوط به تعیین وضعیت و نقلوانتقال بازیکنان با لحاظ حق آموزش
* دعاوی مرتبط با فسخ یکطرفه و فسخ قرارداد بهدلیل موجه ورزشی
* تشریح وظایف و اختیارات قانونی مربیان و معلمان ورزش، ورزشکاران و مدیران و مسئولان ورزشی براساس قوانین خاص و عام و قبول وکالت ورزشکاران در تمامی دعاوی ورزشی
* دعاوی مسئولیتهای مدنی و کیفری ورزشی با عنایت به اصل قانونیبودن جرائم ورزشی و مجازات
* اقامه و طرح دعوا در دیوانهای داوری و دادگاههای صالحه از طرف باشگاهها و بازیکنان رشتههای مختلف ورزشی
* ارائة مشاوره دربارة روشهای حلوفصل اختلافات ورزشی و پیگیری حقوقی پروندهها در اتاق حل اختلاف فیفا (DRC) و دیوان بینالمللی داوری ورزشی (CAS) در بخشهای داوری عادی و استیناف بهموجب توافق ناشی از قرارداد طرفین یا شرط موجود در اساسنامة فدراسیونها
* بازبینی قراردادهای ورزشی با آخرین ورژن مقررات داخلی و بینالمللی
* تنظیم ضمانت اجراهای قراردادی مناسب دربارة عدم بازگشت بازیکنان به تمرین در مهلت مقرر و پس از پایان مرخصی
* اطلاعرسانی دربارة آخرین مقررات حقوقی و آییننامههای انضباطی داخلی و بینالمللی رشتههای ورزشی
* ارائة تفسیر حقوقی و اجرای قوانین و مقررات ورزشی به متقاضیان
* دفاع یا طرح دعوی در مراجع داوری داخلی و بینالمللی ورزشی
* انعقاد قراردادهای حوزه ورزش از جمله تبادل و انتقال ورزشکاران، بهکارگیری مربیان و مسئولان و کادر فنی تیمها
* تخلفات انضباطی، خطاهای ورزشی، نقض تعهدات قراردادی و مسئولیتهای ناشی از آن
* حقوق مادی، معنوی و مالکیت باشگاهها
* مسئولیت ناشی از نقص یا عیب محصولات و تجهیزات ورزشی
* طرح دعوی یا دفاع از دعاوی در همة مراجع قضایی داخلی و بینالمللی
انعقاد قراردادهای ورزشی از قبیل:
* قراردادهای نقلوانتقال بازیکنان
* قراردادهای مربیان، کادر فنی و کادر پزشکی
* قراردادهای مربوط به حوزه لجستیک و پشتیبانی
* قراردادهای حامیان مالی
