تصور برخی از داوری این است که داور مثل قضات یا وکلا در دادگاه ها حضور دارند و برای ارجاع پرونده به داوری باید به دادگاه مراجعه کنند؛ در صورتی که داوری به معنای رسیدگی خصوصی خارج از دادگاه است و کسانی قصد دارند پرونده ی خود را به داوری ارجاع بدهند می توانند از داوران مستقل یا وابسته به قوه قضایی برای رسیدگی به پرونده ی ایشان و صدور رای کمک بگیرند. داور می تواند نقش بسیار موثری در سرعت بخشیدن به رسیدگی های قضایی و همینطور کاهش هزینه های مردم و دادگاه ها داشته باشد؛ چنانچه یکی از معضلات حال حاضر در قوه ی قضاییه حجم زیاد پرونده ها و تعداد کم قضات رسیدگی کننده به این پرونده ها است؛ یکی از بهترین راهکارهای کاهش این حجم از پرونده ها توسعه ی نهادی داوری است.
رای داوران حقوقی تا چه حدی اعتبار دارد؟
رای یک داور مستقل نه تنها در محاکم داخلی بلکه در محاکم بین المللی نیز دارای ارزش و اعتبار بسیار زیادی است. البته اینکه قواعد و اصول نگارش رای رعایت شده باشد بسیار مهم است در غیر اینصورت محکوم علیه رای داوری می تواند تقاضای ابطال رای را از دادگاه بکند؛ که در این صورت ابطال رای داوری می تواند برای اعتبار داور بسیار مضر باشد؛ بنابراین برای همه ی داوران ضروری است دوره های آموزشی حرفه ای داوری را بگذرانند تا بتوانند از این مرحله به خوبی عبور کنند.
آيا همه می توانند داوری کنند؟
قانون آیین دادرسی مدنی قضات و کارمندان دادگستری را از داوری منع کرده است و عده ی دیگری را نیز از داوری منع نموده است مگر اینکه طرفین توافق کنند مثلا افراد زیر ۲۵ سال از داوری محروم هستند اما اگر طرفین بر داوری ایشان توافق کنند امکان داوری برای ایشان فراهم است.
آیا داوران در رسیدگی باید قوانین آیین دادرسی مدنی را رعایت کنند؟
خیر طبق ماده ی ۴۷۷ قانون آیین دادرسی مدنی، داوران در رسیدگی و صدور رای ملزم به رعایت مقررات آیین دادرسی مدنی نیستند اما لازم است که مقررات مربوط به داوری را رعایت کنند. بنابراین چنانچه ملاحظه می کنید قانون آیین دادرسی مدنی داوران را ملزم به رعایت مقررات آیین دادرسی مدنی ندانسته است.
رای داور در مواردی قابل اعتراض است؟
رای داور مانند رای قاضی دادگستری نیست که درهمه ی موارد قابل اعتراض باشد بلکه صرفا در مواردی قابل اعتراض است که قانون مشخص کرده است؛ چنانچه ماده ی ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی متذکر می شود که « رای داوری در این موارد باطل بوده و امکان اجرا برای آن وجود ندارد: الف- چنانچه رای صادره مخالف قوانین موجد حق باشد
ب- چنانچه داور نسبت به موضوعی رای صادر کرده باشد که اساسا موضوع داوری نبوده است. (توضیح آنچه زمانی که طرفین موضوعی را به داوری ارجاع می دهند علاوه بر اینکه باید به دقت موضوع مورد رسیدگی داور را مشخص کنند باید حدود اختیارات داور را نیز مشخص کنند بنابراین چنانچه داور خارج از حدود اختیارات خود رای صادر کند یا خارج از موضوع داوری رای صادر کند می توان رای او را در دادگاه ابطال نمود)
ج- چنانچه داور رای خود را پس از اتمام مهلت داوری صادر و تسلیم طرفین کند (توضیح آنچه داور در ابتدای رسیدگی خود و پیش از ورود به رسیدگی مدت زمان لازم برای رسیدگی را مشخص می کند؛ مثلا سه ماه از زمان درخواست داوری برای طرفین؛ اگر داور بعد از گذشت این سه ماه رای را صادر و تسلیم طرفین کند،رای او در دادگاه قابل ابطال است.)
د- یکی از دیگر مواردی که موجب ابطال رای داوری می شود این است که رای داور مخالف اسناد رسمی باشد؛ داور نمیتواند بر خلاف اسناد رسمی ثبت شده در دفاتر اسناد رسمی رای صادر کند در غیر اینصورت رای او محکوم به ابطال است.
ه- رای توسط داورانی صادرشده باشد که مجاز به صدور رای نباشند؛ چنانچه رای توسط داورانی صادر شده باشد که اهلیت نداشته باشند یا به موجب قانون مجاز به صدور رای نباشند، رای ایشان قابل ابطال در محاکم دادگستری است.
نقش داور در طلاق چیست؟ آیا داور می تواند در طلاق حکم صادر کند؟
خیر اساسا داور نمی تواند در اصل نکاح و در اصل طلاق رای صادر کند اما می تواند نسبت به مهریه و نفقه رسیدگی کند و رای مقتضی صادر کند. البته در مورد پرونده های طلاقی که در دادگستری رسیدگی می شوند طبق قانون باید ابتدا به داوری بروند و هر یک از طرفین باید یک داور را انتخاب کنند که البته قانون در یک جای قانون این امر را حکمیت نامگذاری کرده است و در جای دیگری از قانون آن را به داوری نامگذاری کرده است؛ به هر صورت یکی از راه هایی که در نظر گرفته شده است برای اینکه طلاق های کمتری ثبت شود این است که قبل از اینکه قاضی رای به طلاق صادر کند، یک مرتبه پرونده توسط داور رسیدگی شود.
بیشتر بخوانید:هزینه های طلاق گرفتن
اجرای رای داور نیاز به چه مقدماتی دارد؟
محکوم علیه رای داوری ملزم است طی ۲۰ روز از گذشت صدور رای داور، آن را اجرا کند اما چنانچه این کار را نکند محکوم له رای داوری میتواند از طریق اجرای احکام اجراییه ی را بگیرد و از طریق دادگستری آن را به موقع اجرا گذارد.
آیا زن ها می توانند داوری باشند؟
بله قانونا منعی وجود ندارد.
داوری در طلاق چیست؟
چنانچه طلاق توافقی نباشد و از سوی یکی از طرفین مطرح شده باشدف داوری در طلاق اجباری است؛ یعنی تا زمانی که بین طرفین داوری نشود امکان طی مراحل طلاق وجود ندارد؛ مفهوم داوری که طلاق اتفاق می افتد متفاوت از دیگر داوری ها است، و به منظور صلح و سازش است و با مفهوم داوری های تجاری متفاوت است.
بیشتر بخوانید:قوانین جدید طلاق
داور در طلاق باید چه شرایطی داشته باشد؟
داور در طلاق باید حداقل ۳۰ سال سن داشته باشد.
داور باید از بین یکی از خویشاوندان زن و مرد باشد؛ یعنی هر کدام از زوجین ملزم هستند از بین خویشاوندان خود یگک نفر را به عنوان داور انتخاب کنند و اگر فرد واجد صلاحیتی را از بین اقوام خود پیدا نکردند، دادگاه خود این فرد را انتخاب خواهد کرد.
داور باید کسی باشد که یا متاهل است یا همسرش فوت شده است یا طلاق گرفته است و کسی که مجرد است نمی تواند داوری کند.
داور باید لزوما با مسائل خانوادگی، شرعی و اجتماعی آشنایی داشته باشد.
نمونه متن نظر داوری طلاق
