یکی از پرکاربردترین قراردادها در قانون مدنی وکالت است. این عقد وکالت تشریفات و قواعدی دارد. وکالت یعنی شخصی بر اساس عقد وکالت دیگری را برای انجام برخی امور اداری و حقوقی و مواردی این چنین نماینده خود می کند. پس از انجام عقد وکالت، وکیل می تواند به نمایندگی از موکل خود برای انجام اموری اقدام کند که در عقد وکالت معین شده.
در اصل 35 قانون اساسی قانون اساسی ذکر شده که طرفین دعوی می توانند وکیل داشته باشند و وکالت قرارداد یا عقدی است که در آن یکی از دو طرف قرارداد دیگری را برای انجام کاری نماینده ی خود می کند البته بر اساس وکالت نامه. لازم به ذکر است با وکالت نامه ای که در دفتر اسناد رسمی تهیه می شود نمی توان به صورت مستقیم به محکمه ی دادگستری رفت.
وکالت نامه ای که در دفتر اسناد رسمی تهیه می شود وکالت مدنی نام دارد. وکالتی که بر اساس مفاد قانون مدنی منعقد می شود وکالت مدنی نام دارد و این قرارداد محدوده ی گسترده ای از اختیارات را دربر می گیرد. البته این اختیارات نباید در امور وکلای دادگستری وارد شود. دروکالتی که در دفتر خانه تنظیم می شود یا همان وکالت مدنی در وکالت دادن به وکیل شامل مفادی است که عبارتند از :
- نام و نام خانوادگی موکل و نشانی موکل باید در وکالتنامه قید شود.
- نام و نام خانوادگی وکیل و نشانی وکیل هم در وکالتنامه ثبت می شود.
- حدود اختیارات وکیل مورد مهم دیگری است که در وکالتنامه مدنی ذکر می شود.
همانطور که گفته شد وکیل مدنی کسی است موکل برای برخی امور به او وکالت می دهد . مثلا ” موکل در دفترخانه به وکیل وکالت مدنی می دهد تا برای او ملکی را در شهردیگری خریداری کند. اگر به واسطه کاری که وکیل انجام می دهد خسارت و ضرری وارد شود می توان از وکیل مدنی شکایت کرد.
وظیفه ی وکیل مدنی
همانطور که گفته شد وکیل مدنی شخصی است که پروانه ی وکالت ندارد ولی موکل برای انجام بعضی امور در دفتر خانه به او وکالت می دهد. حدود اختیارات وکیل مدنی همان اختیاراتی است که در قرارداد وکالت مشخص شده است. لازم به ذکر است که در انتخاب وکیل مدنی باید بسیار دقت کنید چراکه ممکن است ناخواسته در صورت انتخاب فرد اشتباه دچار ضرر و زیان فراوان شوید.
تفاوت وکیل مدنی با وکیل دادگستری
دادگاه قانونی هرگز وکیل مدنی را نمی پذیرد. وکیل مدنی در مواردی مثل خرید و فروش و اجاره بیشترانتخاب می شود. درست است که وکالتنامه مدنی رسما” در دفتر خانه اسناد رسمی تهیه میشود اما این وکیل دادگستری است که می تواند در دادگاهها و دادسراها به دفاع از موکل خود بپردازد و پرونده را به سرانجام رساند. بر اساس قانون وکیل مدنی هیچگونه دخالتی در دادگاه ها نمی تواند داشته باشد . وکالت در دادگاهها مخصوص وکلایی است که پروانه ی وکالت از مراجع صالح داشته باشند.
وکیل مدنی حق الزحمه ی معینی ندارد و حق الزحمه ی او توافقی است و بر اساس زحمتی که متحمل شده است.
قرارداد وکالت مدنی بر دو نوع است :
- وکالت تام که در آن وکالت کلی است و همان طور که از اسمش پیداست موکل به وکیل میگوید دراین باره هرچه صلاح می دانی انجام بده.
- وکالت خاص که در این نوع وکالت در موردی خاص به وکیل وکالت داده می شود مثلا” وکالت داده می شود تا فلان ملک را در فلان شهر خریداری نماید.
البته در وکالت مدنی موکل هر وقت که صلاح دید می تواند وکالت را فسخ کند. البته اگر یکی از دو طرف قرارداد سلامت روان خود را از دست بدهد یا فوت کند وکالت منحل می شود. لازم به ذکر است که وکیل مدنی باید اهلیت داشته باشد. یعنی مجنون و صغیر و سفیه نباشد.
به هرحال حدود اختیارات یک وکیل را موکل در وکالتنامه معین می کند و هیچ وکیلی اجازه ندارد بدون رضایت موکل از حدود اختیارات خود عدول کند.
اما اگر لازم بود شما یک وکیل رسمی دادگستری را برای وکالت انتخاب کنید و می خواهید بدانید چگونه به یک وکیل وکالت بدهید می توانید به موسسه حقوقی دکتر بهنیایی مراجعه کنید و از وکلای خبره وزبده ی موسسه دکتر بهنیایی کمک بگیرید.
در ابتدا شما باید به سامانه ی عدل ایران مراجعه کرده و قرارداد الکترونیکی وکالت را در آنجا تکمیل و تنظیم کنید. از سال 1399 تمام وکیلان باید وکالتنامه های خود را در سامانه ی عدل ایران به ثبت برسانند توجه داشته باشید دیگر استفاده از فرم های کاغذی و سه نسخه ای وکیلان دادگستری قانونی و قابل استفاده نیست. یعنی قراردادهای الکترونیکی جایگزین قراردادهای کاغذی شده است.
قرارداد الکترونیکی وکالت یک وکالت نامه است که به صورت الکترونیکی ثبت می شود. مفاد آن عبارتند از :
- مشخصات طرفین
- موضوع وکالت
- حق الوکاله
- محدوده ی اختیارات وکیل دادگستری
- این وکالت نامه باید به امضای طرفین قرارداد برسد
در سامانه عدل ایران پس از این که قرارداد الکترونیکی وکالت ثبت گردید امکان مشاههده ی وکالتنامه برای موکل وجود دارد ولی لازم است پس از ثبت قرارداد الکترونیکی وکالت این قرارداد توسط وکیل تایید شود. لازم به ذکر است با ثبت الکترونیکی وکالت نامه اطلاعات درآمدی وکیلان نیز شفاف و واضح است و امکان فرار مالیاتی برای ایشان وجود ندارد.
پس به طور خلاصه پس از این که به وکیل دادگستری مراجعه کردید و به توافق شفاهی رسیدید باید وکیل مورد نظر شما در سامانه قرارداد الکترونیکی وکالت را تنظیم کند تا مشاهده ی وکالت نامه برای موکل ممکن شود.
در مرحله ی اول وکیل باید وارد حساب کاربری خود در سامانه عدل ایران بشود و این کار با استفاده از نام کاربری و رمز عبور او ممکن است.
در مرحله ی بعد وکیل باید قرارداد الکترونیکی وکالت را در سامانه ثبت و تنظیم کند. این وکالتنامه شامل این مفاد است : نوع وکالت و مشخصات موکل و طرف دعوا . موضوع وکالت باید ذکر شود و اختیارات وکیل در وکالتنامه مشخص می شود و همچنیت حق الوکاله تعیین می شود. در مرحله ی بعد توسط رمز یک بارمصرف امضای موکل در وکالتنامه قید می شود. در نهایت با اخذ کد رهگیری موکل می تواند وکالتنامه را مشاهده کرده و به چاپ برساند.
در پایان لازم به ذکر است برای انتخاب بهترین وکلای دادگستری و اشراف به چگونگی وکالت دادن به وکیل می توانید به موسسه حقوقی دکتر بهنیایی مراجعه کنید.
