با گسترش تجارت بین المللی، راه های حل اختلافات حقوقی نیز کمتر به سمت و سوی دعاوی قضایی می رود، چرا که حل دعاوی قضایی آن هم با توجه به قوانین مختلف کشورها، پیچیده، زمانبر و هزینه بر است. یکی از راه های حل اختلافات جایگزین داوری بین المللی است که در این مطلب قصد داریم در مورد اینکه چگونه داور بین المللی شویم و یا چه شرایط و ویژگی های مورد نیاز است تا در زمینه داوری بین المللی ورود کنیم صحبت می کنیم.
یکی از روش های حل اختلافات بین المللی حکمیت یا داوی بین المللی است. در این روش طرفین یک اختلاف، به جای طرح دعوا و مراجعه به نهاد قضایی، تصمیم می گیرند تا اختلاف بین خود را به یک یا چند نفر به عنوان داور بسپارند. ارجاع اختلاف به داوری بین المللی یا هنگام تنظیم قرارداد و در متن قرارداد آورده می شود (به عنوان شرط داوری) یا هنگام بروز اختلاف.
داوری بین المللی در سال هال 1899 و 1907 در کنفرانس های بین المللی لاهه به منظور جلوگیری از جنگ و بروز درگیری های بین المللی مطرح و تشکیل شد. طبق قانون ایران، داوری عبارتست از رفع اختلاف بین دوطرف درگیر در یک اختلاف در خارج از دادگاه و محکمه قضایی، به وسیله شخص یا اشخاص ثالث حقیقی یا حقوقی که به صورت مرضی الطرفین و یا انتصابی انتخاب شده اند ( یا با رضایت طرفین انتخاب می شود یا گاهی دادگاه داور را منصوب می کند).
اما داوری بین المللی عبارتست از اینکه یکی از طرفینی که در مورد حل اختلاف به روش داوری توافق می کنند، هنگام انعقاد موافقت نامه، تبعه ایران نباشند.اصطلاح دیگری که در مورد داوری بین المللی می شنوید، دادگاه است و عبارتست از یکی از دادگاه های تشکیلات قضایی جمهوری اسلامی ایران.طرفین برای اینکه بتوانند حل اختلاف خود را به داوری ارجاع دهند باید اهلیت داشته باشند. در این صورت می توانند اختلافات خود را حتی اگر در محاکم قضایی مطرح شده باشد را به داوری ارجاع دهند. یعنی اگر طرفین اختلاف خود را به محکمه قضایی کشانده باشند و حل اختلاف در هر مرحله ای باشد، می توانند با رضایت یکدیگر، حل اختلاف را به داوی ارجاع دهند.
چرا به داوری بین المللی نیاز است؟
مزایای داوری بین المللی در مقایسه با سایر روش های حل اختلاف چیست؟ همانطور که در ابتدا اشاره شد، روابط تجاری بین المللی به طرز چشم گیری افزایش پیدا کرده است. بنابراین افزایش اختلافات طرفین اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی، در این روابط امری اجتناب ناپذیر است.
راه های مختلفی برای حل اختلافات وجود دارد مانند دعاوی قضایی، میانجیگری، داوری و … که شاید مراجعه به دادگاه و طرح دعوا به نظر محتمل ترین روش باشد.با این وجود بهتر است که از طرح دعوای قضایی تا حد ممکن اجتناب شود، چراکه تشریفات زمان بر در طرح دعاوی قضایی زیاد است، از سوی دیگر این روش هزینه بر بوده و یکی از دلایل دیگر که داوری را جذابتر می کند، اعتماد نداشتن به دادگاه های ملی برای بی طرفی است. این موضوع به خصوص برای سمت خارجی اختلاف مهم است.
هرکدام از طرفین این اختیار و آزادی را دارند که داور انتخاب کنند و بر سر داور یا داوران انتخابی توافق نمایند، بنابراین موضوع بی اعتمادی به دادگاه ها برطرف می شود.ارجاع اختلاف به داوری بین المللی به طرز چشم گیری سبب کاهش هزینه، هدر رفتن زمان و انرژی طرفین می شود.
یکی دیگر از مهم ترین مزایایی که برای حل اختلاف به شیوه داووی بین المللی می توانیم بیان کنیم این است که طرفین ممکن است بخواهند پس از حل اختلاف خود، همچنان به همکاری با یکدیگر ادامه دهند، بنابراین داوری گزینه بسیار بهتری برای آنان خواهد بود.داوران اغلب وکیل یا قاضی هستند و به همین دلیل نسبت به قوانین و مقررات آگاهی دارند. این موضوع باعث اطمینان خاطر بیشتری برای طرفین می شود.
چگونه داور بین المللی شویم؟
با آشنایی با مفهوم داوری بین المللی و مزایای آن نسبت به دیگر روش های حل اختلافات بین المللی، نوبت به این می رسد که ببینیم چگونه داور بین المللی شویم؟ از آنجایی که شغل داوری حقوقی پردرآمد است، بسیاری از افراد فارغ التحصیل در رشته های حقوق برای آن ابراز علاقه می کنند.حل اختلافات قضایی در دادگاه ها زمان بر است ولی در پروسه داوری حقوقی این کار با سرعت بیشتری انجام می شود چراکه افراد، از سوی دیگر ثبت موسسه حقوقی و داوری فرصت های شغلی و درآمد زیادی را برای آنان فراهم می آورد.
برای اینکه بدانید چگونه داور بین المللی شوید باید از دو جهت به موضوع بپردازیم. بخش اول مربوط به موسسات حقوقی است که اقدام به برگزاری کلاس های آموزش داوری بین المللی می کنند و شما می توانید با شرکت در این دوره ها مدرک معتبر داوری حقوقی دریافت کنید.
اما بخش دوم که به موضوع چگونه داور بین المللی شویم، مربوط است، روحیات و شخصیت شماست. یک داور بین المللی باید قدرت تصمیم گیری منطقی داشته باشد و هنگام تصمیم گیری از احساسات دوری کند؛ بتواند زمان خود را به درستی مدیریت کند.همچنین باید توان مدیریت شرایط بحرانی را نیز داشته باشد. چراکه ممکن است مسائلی پیش آید که او را در شرایط ناخوشایندی قرار دهد و چنانچه نتواند شرایط را مدیریت کند، قطعا اوضاع بدتر خواهد شد.داور بین المللی باید صداقت داشته و معتمد باشد. در غیر این صورت اعتبار خود و موسسه حقوقی را زیر سوال خواهد برد.
از مهم ترین ویژگی ها برای اینکه داور بین المللی شوید، توانایی برقراری ارتباط با دیگران و داشتن روابط عمومی مطلوب است.بنابراین با داشتن روحیه و شخصیت مناسب می توانید برای داوری بین المللی اقدام نمایید. برای فعالیت در زمینه داوری حقوقی باید گواهینامه داوری داشته باشید که می توانید با گذراندن دوره های آموزشی داوری، مدرک آن را از موسسات حقوقی و داوری معتبر مانند موسسه حقوقی داوری بین المللی دکتر بهنیایی دریافت کنید.
چه کسی می تواند داور باشد؟
ویژگی های شخصیتی داور را در بخش قبل بیان کردیم. اما براساس اصل آزادی انتخاب، افراد درگیر در یک اختلاف می توانند هرکدام داور خود را انتخاب کرده و یا بر سر انتخاب داور یا هیئت داوری با هم به توافق برسند. داور می تواند هرشخص بزرگسالی باشد که از ذهن سالم برخوردار است، (زیر سن قانونی نباشد، مجنون و دیوانه نیز نباشد).این اشخاص می توانند از لحاظ نظری به عنوان داور عمل کنند. به عبارت دیگر قانون اجازه ی داوری کردن را به همه اشخاص غیر از قضات و کارمندان دادگستری (مشغول فعالیت) داده است.اما بهتر است داوران را از بین وکلا و قضات انتخاب نمایید، چراکه درک قوانین و مقررات برای اشخاص غیرحقوقی سخت و پیچیده است.
از سوی دیگر قوانین مدام در حال تغییر هستند، بنابراین باید نسبت به آخرین تغییرات به روز باشند.
همچنین انتخاب افراد غیرمتخصص به عنوان داور می تواند موجب خسارت شما شده و پرونده شما را به شکست بکشاند.موسسه بین المللی حقوقی و داوری دکتر بهنیایی با بیش از دو دهه سابقه در امور حقوقی داخلی و بین المللی و داوری های بین المللی، آماده ارائه خدمات به شما عزیزان است. بنیاد حقوقی دکتر بهنیایی با برخورداری از کمیسیون های تخصصی اقدام به بررسی و داوری پرونده های داوری داخلی و بین المللی در انواع امور حقوقی و تجاری می نماید.
این موسسه حقوقی همچنین سالهاست که در زمینه تربیت و آموزش داوری گام های موثری برداشته و داوران زیادی را برای امور داوری آموزش داده است. دوره های داوری موسسه دکتر بهنیایی تحت نظر آقای دکتر بهنام بهنیایی هستند که در حوزه داوری های بین المللی بسیار سرآمد و متخصص هستند و علاوه بر اینکه خود ایشان جزء بهترین داوران حقوقی ایران و بین الملل هستند، داوران زیادی را آموزش داده اند که در پرونده های داخلی و بین المللی فعال و سرآمد هستند.
همچنین اگر علاقه مند به شرکت در دوره های داوری اعم از داوری داخلی و داوری بین المللی هستید می توانید در دوره های داوری بنیاد حقوقی بهنیایی شرکت کنید. دوره داوری بنیاد حقوقی دکتر بهنیایی شامل آموزش صفر تا صد هر آن چیزی است که یک داور برای دریافت و موفقیت در یک پرونده به آن نیاز دارد.آموزش های داوری بین المللی در بنیاد حقوقی جاد منطبق با استانداردهای روز دنیا انجام می شود؛ Roll Playing یکی از روش های آموزشی است که موجب می شود اطلاعاتی که طی کلاس آموزشی دریافت کرده اید کاملا تثبیت شود.
روز آخر کلاس داوری در این موسسه به ورکشاپ نگارش رأی اختصاص داده می شود؛ در این ورکشاپ جزئیات یک یا دو پرونده ای که در موسسه کار شده است ارائه شده و از شما خواسته می شود زیر نظر استاد و با راهنمایی های ایشان رأی مربوطه را نگارش کنید.با گذراندن دوره های داوری در موسسه دکتر بهنیایی دو مدرک دریافت می کنید که مورد تایید وزارت علوم است و می توانید آن را به سازمان ها، شرکت ها و نهادهای دولتی و همینطور شرکت های خصوصی جهت دریافت پرونده های داوری داخلی و بین المللی ارائه دهید.
1- مدرک دو زبانه بین المللی دانشگاه تهران
۲- کارت شناسایی داوری با اعتبار مدرک بین المللی دو زبانه دانشگاه تهران
توجه داشته باشید که این مدارک در سطح جهانی پذیرفته و مورد قبول است، از سوی دیگر در کارت شناسایی داوری نیز نام شما به فارسی و انگلیسی همراه با نام موسسه درج شده است.
همچنین کیوآرکدی که روی کارت قرار دارد به وب سایت خانه داوران ایران وارد می شود.بنابراین تمامی افراد علاقه مند به داوری حقوقی به ویژه دانشجویان و فارغ التحصیلان رشته حقوق، وکلا، قضات، داورانِ اصناف و کسب و کارها (حتی با تحصیلات غیرحقوقی)؛ مدیران و کارشناسان مؤسسات حقوقی، داوری و شرکت ها؛ داوطلبان آزمون پروانه داوری و متقاضیان تأسیس مؤسسه داوری می توانند برای داوری بین المللی در بنیاد حقوقی جاد و زیر نظر دکتر بهنام بهنیایی اقدام نمایند.
