اصول قرارداد نویسی

در تنظیم قرارداد باید به چه اصولی پایبند باشیم

امرزه با توجه به اینکه روابط مالی ، کاری ، اقتصادی افراد در جامعه به احنای مختلف ، دچار گسترش و پیچیدگی می شود . لذا ، نحوه تنظیم قرارداد امری مهم و اساسی می باشد . لذا افراد باید برای تنظیم آن به فرد متخصص در این زمینه مراجعه نمایند . چرا که اصول قرارداد نویسی ، امری موثر و بسیارحائز اهمیت در معاملات می باشد .

شرایط مهم و اساسی برای اصول قرارداد نویسی

برای نوشتن هر قرارداد با علم به این موضوع که قرارداد چیست به استناد ماده 190 قانون مدنی وجود چند شرط الزامی است که عبارتند از :

1. قصد و رضای طرفین : قصد طرفین همان اراده باطنی است که سازنده عقد می باشد ، عقد به قصد انشاء به شرط مقرون بودن به چیزی که دلالت بر قصد کند ، محقق می گردد . این امر لازم است به همراه رضایت که شرط نفوذ عقد است همراه باشد.
2. اهلیت طرفین : طرفین قرارداد باید برای انعقاد معامله اهلیت داشته باشند . برای اینکه طرفین اهل محسوب شوند باید بالغ و عاقل و رشید باشند .
3. موضوع معین که مورد معامله باشد : منظور از موضوع معین ، متلق موضوع تعهد است که باید منتقل شود یا آن کاری است که انجام یا ترک آن خواسته شده است .
4. مشروعیت جهت معامله : جهت معامله همان هدفی است که هر یک از طرفین قرارداد قبل از معامله آن را تصور می نماید . تا بوسیله انجام معامله بتوانند در خارج آن را ایجاد کنند . مشروعیت جهت معامله نباید با مشروعیت مورد معامله اشتباه گرفته شود .

اصول مهم در قرارداد نویسی

• ذکر نام خدا

در نحوه تنظیم قرارداد بهتر است که نام خداوند در ابتدای قرارداد ذکر نشود . بلکه اسم های معادل مانند (بسمه تعالی) استفاده گردد .

چراکه ، ممکن است به صورت غیر ارادی نام خداوند مورد بی احترامی قرارگیرد . این کار جنبه اعتقادی داشته و جنبه قانونی ندارد.

• درج عنوان قرارداد

عنوان قرارداد طبق اراده طرفین مشخص می گردد ، یعنی افرادی که قرارداد را ایجاد می کنند باید نام آن را با توجه به ساختاری که در ذهن دارند به صورت صحیح انتخاب کنند تا در تفسیر قرارداد و اجرای مقررات خاص قانونی دچار سردرگمی نشوند . برای انتخاب عنوان قرارداد  معیارهای مختلفی وجود دارد . برای انتخاب عنوان قرارداد معیارهای مختلفی وجود دارد . برای مثال ، انتخاب عنوان قرارداد بر اساس موضوع معامله و عناوین مندرج در قوانین یا انتخاب عنوان بر اساس موضوع معامله و عناوین تعهدات طرفین و کارهایی که باید انجام گردد .

• ذکر صیقه عقد

در قرارداد می توان آیه مربوط با صیغه عقد را ذکر کرد که اصولا لازم نیست .

• عنوان طرفین قرارداد

ابتدا باید تعریف قرارداد را درک کنید و بعد از آن عناوینی همچون خریدار و فروشنده ، مصالح و متصالح و طرف اول و طرف دوم استفاده نمود .

• ذکر سمت حقوقی متعاملین

اصالتا : یعنی خود فردی که قصد داریم با او معالمه کنیم .

قیومتا : یعنی قیم طرف قرارداد .

وکالتا : یعنی وکیل طرف مقابل .

ولایتا : یعنی ولی طرف قرارداد مثل پدر ،پدربزرگ  .

• موضوع قرارداد

مال یا عملی که طرفین قرارداد متعهد به تسلیم با انجام آن هستند . به عبارتی ، موضوع قرارداد یک بخش مهم قرارداد می باشد . یعنی هدف اصلی انعقاد قرارداد ، موضوع قرارداد است که سطح قرارداد  و میزان تعهدات طرفین را مشخص می نمایند .

• مبلغ قرارداد

پول یا مالی که در قرارداد به عنوان بها تعیین می گردد و باید پرداخته شود را مبلغ قرارداد گویند . در قرارداد های مختلف ممکن است با عناوین مختلفی مشخص گردد . برای مثال ، در بیع مبلغ با عنوان ثمن و در عقد اجاره مبلغ قرارداد ، تحت عنوان اجاره بها تعیین می گردد .

• تعیین شیوه پرداخت

در نحوه تنظیم قرارداد تعیین شیوه پرداخت یکی از مهمترین قسمت ها می باشد که مبلغ مورد توافق چگونه پرداخته شود . پرداخت با توجه به شرایط طرفین و توافق آنها در قرارداد ممکن است بهصورت نقدی یا به وسیه چک یا سفته یا پرداخت یا تحویل کالا یا خدمات انجام گردد . لازم است در قرارداد شماره چک و سفته یا نوع و جنس کالا و خدمات و نحوه پرداخت و تاریخ دقیق آن و جنس کالا و خدمات و نحوه پرداخت و تاریخ دقیق آن و ضمانت اجرای عدم پرداخت به به موقع آن قید شود .

• زمان اجرای تعهدات

به مدت زمانی گفته میشود که طرفین ملزم به انجام تعهدات خود می باشند . باید به خاطر داشت با پایان یافتن مدت قرارداد همچنان تعهد پابرجا است . از زمانی که مدت اجرای تعهد سپری شود متعهد له حق فسخ یامطالبه خسارت پیدا می نماید.

• مدت قرارداد

مدت قرارداد اصطلاحی است که طول عمر قرارداد را تعریف میکند که پس از انقضای آن قرارداد خاتمه می یابد.

• محل اجرای قرارداد

محلی است که طرفین در انتخاب آن ضمن قرارداد به تفاهم رسیده اند که محل اجرای قرارداد چه محلی باشد . طرفین در انتخاب محل اجرای قرارداد مختار هستند .

• تعهدات فرعی

یکی دیگر از مهمترین قسمت های قرارداد شرح تعهدات فرعی یا تعهدات مرتبط با تعهد اصلی طرفین قرارداد می باشد . تعهدات فرعی ، موضوع اصلی قرارداد نیستند اما از اهمیت بالایی برخوردار هستند . لازم است طرفین قرارداد در این قسمت به طور کامل و دقیق و با ذکر ریز جزئیات نحوه انجام تعهدات فرعی را از جانب هر یک از طرفین و ضمانت اجرای یا تاخیر در اجرای آن را ذکر نمایند .

• تضمین های قرارداد

شروط و تعهداتی هستند که که متعهد را ملزم به انجام تعهد می نمایند . در واقع ضمانت های اجرای عدم انجام تعهد و یا تاخیر در اجرای آن میباشند که به روش های ذیل می توانند در قراردا ذکر شوند :

1. تعیین خسارت در قالب وجه التزام
2. تعیین نحوه انحلال به نفع متعهد له
3. اخذ چک و سفته و ضمانت نامه بانکی و رهن
4. شرط مسئولیت تضامنی در شرایطی که متعهدی متعدد هستند یا قرارداد به نمایندگی منعقد کننده .

• شرط در قرارداد

از جمله مهمترین اختیارات طرفین در قرارداد ، می توان به آوردن شرط ضمن قرارداد اشاره کرد که طرفین با توجه به آنچه که مد نظر دارند می توانند شروطی را در قرارداد ذکر نمایند .

• قوه قاهره

قوه قاهره یا همان فورس ماژور به رویدادهای قهری گفته می شود انجام تعهدات قراردادی غیر ممکن گردد که رفع این حالت خارج از اراده وتوافق طرفین قرارداد می باشد . در واقعدر صورت وجود شرایط لازم موجب معافیت از اجرای قرارداد می گردد همچنین در صورت وقوع قوه قاهره و عدم انجام تعهد ناشی از آن متعهد ملزم به جبران خسارت نخواهد بود .

• انتقال قرارداد

شرایطی در قرارداد است که به موجب آن یک شخص ثالث ، جانشین احدی از طرفین قرارداد می گردد . یعنی ، در واقع یک قرارداد با تمام حقوق و تعهدات به شخص ثالث واگذار می شود .

• انحلال قرارداد

شرایطی می باشد که موجب تمام شدن وضعیت حقوقی ناشی از قرارداد میشود . انحلال قرارداد زمانی پیش می آید که طرفین ضمن قرارداد برای نقض تعهد ،ضمانت اجرای انحلال قرارداد را پیش بینی کرده باشند که نباید آن را با اتمام اجرای قرارداد (حالتی که تمام تعهدات اجرا و قرارداد پایان می پذیرد ) اشتباه بگیرند .

• حل و فصل اختلافات در قرارداد

با توجه به این که طرفین هر قراردادی ممکن است به اختلاف بخورند بهتر است که برای حل اختلاف یک مرجع صالح یا داور را مشخص نمایند . باید خاطرنشان کرد ، در صورت عدم تعیین داور ، دادگاه به اختلاف رسیدگی می نماید .

• بازنگری در مفاد قرارداد

بعد از اتمام قرارداد می توان بازنگری در مفاد را به سه صورت اصلاحیه ، الحاقیه و متمم انجام داد که حتما باید در برگی جداگانه ذکر شوند و نباید هیچ خدشه ای به تعریف قرارداد اصلی وارد نمایند .

• تعداد نسخ قرارداد

از جمله موارد مهمی که به هنگام بروز اختلاف باعث باعث رفع ابهام می گردد ، تعیین تعداد نسخه های قرارداد می باشد . لازم به ذکر است که در هر قرارداد بهتر است تعداد نسخه های آن ذکر گردد .